سیاست

د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت ترمنځ د دوه اړخیزو اړیکو پراختیا او ټینګښت په اړه ګډه اعلامیه

کابل باختر دلړم دمياشتې ١  :

د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت
ترمنځ
د دوه اړخیزو اړیکو پراختیا او ټینګښت په اړه
ګډه اعلامیه

د افغانستان داسلامي جمهوریت جمهور رئیس ښاغلی حامد کرزی د تاجکستان دجمهور رئیس ښاغلي امام علي رحمان په بلنه، د یوه پلاوي په مشرۍ د ۱۳۹۲ کال د تلې په ۲۹ – ۳۰ چې د ۲۰۱۳ میلادي کال د اکتوبر له ۲۱ – ۲۲ سره سمون خوري، له تاجکستان څخه د یو رسمي سفر په ترڅ کې لیدنه وکړه. 
په هغو کتونو کې چې د دواړو هېوادونو مشرانو د دوستانه او تفاهم په فضأ کې درلودلې، د دوه اړخیزو،  سیمه ییزو او نړیوالو اړیکو موضوعګانې تر څېړنې لاندې و نیولې.
د افغانستان اسلامي جمهوریت جمهور رئیس جلالتمآب حامد کرزی او د تاجکستان جمهور رئیس عالي جناب امام علي رحمان :
– د دوستانه اړیکو او د همکاریو د نیت پر بنسټ، د ژبني، کلتوري، او تاریخي مشترکاتو پر بنا باندې چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د اړیکو د پراختیا جوړونکي او اغیزمن عوامل دي؛
– په سیاسي، اقتصادي، سوداګریز، کلتوري، امنیتي او نورو برخو کې د دوه اړخیز ګټې وړ د شونو پراخو اسانتیاوو څخه ګټې اخیستنې باندې په ټینګار سره؛
په لاندې ډول سره موافقې ته ورسېدل:
۱. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د دواړو هېوادونو ترمنځ د سیاسي، اقتصادي، سوداګریز او کلتوري لوړې کچې اړیکو څخه په رضایت سره، په ټولو برخو کې د همکاریو د اړیکو د لا پراختیا اړتیا باندې ټینګار وکړ.
۲.  د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د نړیوال حقوقو منل شویو اصولو او معیارونو او د ملګرو ملتونو منشور څخه ملاتړ باندې په ټینګار سره، په سیمه کې د سولې، ثبات او امنیت د ټینګښت لپاره د خپلو همکاریو د دوام لپاره چمتووالی څرګند کړ.
۳. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت په ۲۰۱۴ کال کې له افغانستان څخه د نړیوالو ځواکونو له وتلو څخه وروسته په افغانستان کې د سولې او امنیت د تامینولو او اقتصادې ودې په موخه له افغانستان سره د نړیوالې ټولنې هر اړخیزو همکاریو د دوام اړتیا باندې ټینګار وکړ.
۴. د تاجکستان جمهوریت د افغانستان د سولې عالي شورا له فعالیتونو څخه ستاینه وکړه او هیله څرګنده کړه چې نوموړي بنسټونه په افغانستان کې د سولې او ثبات او په ټولنه کې د اختلاف وړ مسئلو په حلولو کې مثبته، فعاله او رغوونکی رول ولوبوي.
۵. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د تروریزم، افراط پالنې، د مخدره توکو قاچاق، فراملي سازمان شويو جرمونو او د شته ګواښونو او ننګونو سره د مبارزې په برخه کې خپلو همکاریو ته به دوام ورکړي.
د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د نړیوال تروریستي ډلو د فعالیتونو د ګواښونو زیاتوالي ته په پاملرنې سره د همکاریو تینګښت، د امنیتي، سرحدي او مخدره توکو سره د مبارزې اداراتو اړیکو او مشورو اهمیت باندې ټینګار وکړ. 
۶. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت به د سیاسي اړیکو د تینګښت او پراختیا په موخه د دواړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزارتونو په کچه په منظمه توګه سلاوې کوي.
۷. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت له تاجکستان څخه افغانستان ته او له هغه ځایه ایران او پاکستان ته د بریښنا د لیږد د مزو له جوړولو څخه ملاتړ وکړ. په دې برخه کې چمتوالی څرګنده شوه چې د سنګتودې ۲ – پلخمري د بریښنا د لیږد کرښه په نږدۍ راتلونکي کې به ګټې اخیستنې ته وړاندې شي.
د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د نړیوال او سیمه ییز تمویلوونکو اداراتو او مرستندویو هېوادونو په ملګرتیا سره له مرکزي آسیا څخه سویلي آسیا ته د بریښنا د لېږد پروژې (CASA-1000) د پلي کېدو اړتیا باندې ټینګار وکړ.
په دې لار کې، د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د افغانستان د خاورې له لارې د ایران اسلامي جمهوریت د بریښنا له شبکې سره د تاجکستان جمهوریت د بریښنا شبکې نښلول، چې د سیمه ییزو همکاریو د پراختیا په برخه کې یو له مهمو اهدافو څخه شمېرل کېږي، ټینګار وکړ.
د افغانستان اسلامي جمهوریت له خپل خاورې څخه تاجکستان ته د ګاز د پایپلاین او د بریښنا د مزو له وړاندیز څخه ملاتړ وکړ.
۸ . د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د دواړو هېوادونو ترمنځ د سرحدي سوداګرۍ پراختیا یې مهم ګڼلی، د خم راغي-جامرج بالا، شاهان – خواهان، کاکل – آی خانم او ایواج – کلدار په سیمو کې د سرحدي بازارونو او لارو د جوړولو او فعالولو اړتیا باندې ټینګار وکړ. 
۹ . د افغانستان اسلامي جمهوریت او تاجکستان جمهوریت د دواړو هیوادونو د سیندونو د اوبو له ذخیرو نه د اغیزمنې ګټې اخیستنې په برخه کې ، له ډلې نه یې د بریښنا انرژۍ د تولید او د للمي ځمکې د خړوبو په موخه، د نړیوالو قوانینو، دوه اړخیزې ګټې او د سیمه ییزې اغیزناکې او رغنده همکارۍ د چوکاټ په پام کې نیولو سره خپلو همکاریو ته پراختیا ورکوي.
۱۰ . د افغانستان اسلامي جمهوریت او تاجکستان جمهوریت د تاجکستان- افغانستان- ترکمنستان د اوسپنې لارې د جوړولو په هکله د افغانستان اسلامي جمهوریت، تاجکستان جمهوریت او ترکمنستان ترمنځ د تفاهم یاداښت پر بنسټ د آته مراد- آقینه- اندخوی- شبرغان- مزارشریف – کندز- شیرخان بندر- پنج پایان د اوسپنې خط دجوړولو د اساسي لارې په توګه په خپلې هوکړې ټینګار وکړ، هغه یې د سیمې د اقتصادي او سوداګرۍ په پراختیا کې د مهم عامل په توګه وارزوله.
د افغانستان اسلامي جمهوریت او تاجکستان جمهوریت، د تاجکستان- ترکمنستان د بشکینت له لارې- کلدار- حیرتان- اسلام پنجه- کیلیف د اوسپنې لارو د لا زر نښلولو- د لا مساعدولو او کم لګښت په برخه کې هم خپل ملاتړ وکړ.
۱۱ . د افغانستان اسلامي جمهوریت او تاجکستان جمهوریت د شمال- سویل د ترانزیتي دهلیزونو د اهمیت په درکولو سره، چې د مرکزي آسیا هیوادونه  د افغانستان او پاکستان له لارې د بحري بندرونو سره نښلوي، هلې ځلې کوي ترڅو د تاجکستان- افغانستان- پاکستان ترمنځ درې اړخیزه موافقه لیک په اړه خبرې اترې په نږدۍ راتلونکي کې پېل شي او د هغه د لاسلیک لپاره هڅې وشي.
۱۲ . د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت تاجکستان ته د افغانستان د اسلامي جمهوریت د جمهور رئیس سفر په ترڅ کې ( د بیمې په برخه کې د همکاریو، ماین پاکونې او بشر دوستانه او په سرحدي ورودي ځایونو کې د ضمیموي پروتوکول) د اسنادو له لاسلیک څخه، هرکلی کوي.
۱۳.  د افغانستان اسلامی جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د افغانستان او تاجکستان د اقتصادی، سوداګریز، تخنیکي، او فرهنګې  همکاریو د ګډ کمیسیون فعالیت په مثبته توګه و ارزوله، پر وړاندې یې پریکړه وکړه چې د دواړو هېوادونو دوستانه اړیکو د تحکیم او تعمیق په موخه د دواړو هېوادونو د جمهور رئیسانو تر مشرۍ لاندې د دولتونو همکارۍ شورا د تاسیس موضوع د دواړو لوریو تر څېړنې لاندې راشي.
۱۴. د افغانستان اسلامی جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت د دوه اړخیز فرهنګي، پوهنتوني او علمي همکاریو د ودې او پراختیا غوښتونکي دي. په دې لار کې، په بېلابېلو تحصیلي څانګو کې افغان محصلینو ته د تحصیلي بورسونو د ورکړې په برخه کې د تاجکستان جمهوریت پرېکړه، د ستاينې وړ وګرځېد.
۱۵. د تاجکستان جمهوریت د افغانستان اسلامي جمهوریت د حکومت له تعقیبوونکي هڅو څخه په هېواد کې د اوږد مهاله سولې او ثبات د ټینګښت په اړه خپل ملاتړ باندې ټینګار وکړ، او یو ځل بیا یې د افغانستان د نظامي او امنیتي اداراتو د کارکوونکو د مهارتونو د بشپړولو په برخه کې چمتوالی څرګنده کړه.
‍۱۶. د افغانستان اسلامي جمهوریت او د تاجکستان جمهوریت په نړېواله کچه، لکه د ملګرو ملتونو، د اقتصادي همکاریو سازمان، د اسلامی همکاریو سازمان، د شانګهای د همکاریو سازمان او داسې نورو چوکاټونو کې د خپلو پراخو همکاریو لپاره چمتوالی څرګند کړ، او پر مهمو نړېوالو او سیمه ییزو مسئلو باندې د مشورې او د افکارو د تبادلې له لارې د خپلو دریځونو د همغږي پر اړتیا باندې ټینګار وکړ.

د افغانستان اسلامی جمهوریت  جمهور رئیس جلالتمآب حامد کرزي تاجکستان ته د خپل سفر د پایلو څخه د خوښي څرګندولو سربېره ، د تاجکستان جمهوریت د حکومت او خلکو څخه د غوره مېلمه پالنې او تود هرکلي څخه مننه وکړه او د تاجکستان جمهوریت جمهور رئیس ښاغلي امام علی رحمان څخه بلنه وکړه چې په یو مناسب فرصت کې د افغانستان اسلامی جمهوریت څخه په رسمي توګه لیدنه وکړي. یاده شوې بلنه د مننې سره ومنل شو چې نېټه به یې د ديپلوماتیکو کانالونو له لارې وټاکل شي.

دغه اعلامیه د ۱۳۹۲ هجري لمريز کال د تلې په ۲۹ چې د ۲۰۱۳ کال د اکتوبر ۱۲ سره سمون خوري د دوشنبه په ښار کې په دوو نسخو کې په دري، پښتو او تاجکي ژبو چې ټول یې یو شان اعتبار لري، لاسلیک شوه. 

نور ښکاره کړئ

اړونده مقالې

بیرته پورته تڼۍ ته