شهرهرات ۸ میزان باختر
صنعت شیشهسازی از پیشههای کهن و دیرینه جهان است که پیشینه طولانی دارد، این صنعت اما در افغانستان به خصوص در هرات نیز از گذشتههای دور وجود داشته است.
در گذشته به این صنعت کهن به صورت گستردهتری پرداخته میشد، اما در حال حاضر به گفته مسوولان فرهنگی هرات کمرنگتر از گذشته به نظر میرسد.
فرهنگیان هرات تاریخ شیشهسازی را به دوران تیموریان میرسانند، که در بناهای هرات کمتر به نظر می رسد اما در بناهای دیگر مناطق بیشتر دیده شده است، به گفته آنان در گذشتههای دورتر مخلوط شیشه در ترکیب کاشیها دیده شده است، نمونههایی از این صنعت اما از زمان محمد ظاهرشاه در ترکیب کاشیهای مسجد خرقه مبارک دیده میشود.
مسوولان فرهنگی هرات میگویند در زمانهای گذشته شیشهسازان هرات برای کلکینهای خانهها شیشههای رنگه تولید میکردند که با انعکاس رنگ به داخل خانه رنگ مورد علاقه را ایجاد میکرد و تولید بالایی نیز داشتند.
زلمی صفا مدیر عمومی حفظ و ترمیم آبدات تاریخی هرات صنعت شیشهسازی در هرات با شیوه کنونی را با سابقه بیش از یک صدو پنجاه سال میداند. به گفته وی در حال حاضر در هرات دو کارگاه به صورت فعال تولید شیشه دارند، اما پیش از این کارگاههای تولید شیشه درهرات وجود داشت.
صفا میگوید تولیدات این کارگاهها در حال حاضر خلاصه شده به لوازم انتیک و یا تزئین همانند گلدان، قلمدان، قندان، جک و بسیاری وسایل تزئین دیگر که در هرات، کابل و بسیاری ولایت ها کشور استفاده میشود.
پیش از این در این کارگاهها برعلاوه تولید شیشه برای تزئین، شیشههای صاف برای پنجرههای خانهها را نیز تولید می شد.
مدیر آبدات تاریخی هرات همچنین ابراز داشت که چندی پیش سه تن از استادان شیشهسازی به همراه آریا رئوفیان رییس اطلاعات و فرهنگ هرات به کشور کینیا سفر کردند تا شیوههای بهتر و کاربردیتر کار را با استفاده از وسایل نوین برای رشد این صنعت بیآموزند.
به گفته مدیر آبدات این ولایت، در پایان این سفر نیز برای استادان شیشهساز وعده داده شده بود که امکانات پیشرفته نیز به دسترس شان قرار داده خواهد شد.
صفا وضعیت کنونی تولید شیشه را رضایتبخش میخواند اما میگوید نگرانیهایی نیز از آینده این صنعت وجود دارد.
در کارگاههای کنونی تولید شیشه از وسایل بسیار قدیمی و ابتدایی استفاده میشود که در حفظ اصالت این پیشه میتواند مهم باشد، اما فعالیت استادان بدون داشتن شاگردان کافی ، مایه نگرانی فرهنگیان شده است، مدیر آبدات تاریخی هرات میگوید در حال حاضر تمامی استادان و شاگردان محدود به پنج یا شش نفر شده اند که اگر برای شان مشکلی پیش آید صنعت شیشهسازی در این شهر با مشکلات جدی مواجه خواهد شد.ختم/حبیب سادات
5 خواندن این مطلب 2 دقیقه زمان میبرد