تبصره

کابل/ ۲۹ حمل/ باختر

بروز تلفات انسانی جنگ جاری در افغانستان رنج و مصیبت است که  هر روز به شمار قربانیان در کشور می افزاید٬ نیاز است که  برای خاتمه بخشیدن به چنین یک فاجعه٬ با دید ملی وارد بحث صلح شد.

مفسر آژانس باختر می نگارد؛ روز گذشته کمیسیون حقوق بشر و در کنار آن وزارت دفاع امریکا و به همین ترتیب گروه طالبان ارقام تلفات انسانی در جنگ افغانستان را منتشر کردند.

با آن که این ارقام از هرلحاظ با هم متفاوت است مگر در کل یک واقعیت را به رخ ما می کشد که جنگ فاجعه است وادامۀ آن جز تخریب شیرازۀ زندگی در کشور٬ پیامد دیگری ندارد.

کمیسیون حقوق بشر افغانستان می گوید که در سیزده سال گذشته ۳۱هزارو ۱۱۳غیرنظامی درجنگ‌ها درافغانستان جان باخته‌اند٬ وزارت دفاع امریکا هم ارقام تلفات انسانی ناشی از جنگ در افغانستان را در طول هژده سال گذشته منتشر کرده است که شامل ٬ نیروهای دولتی و نیروهای خارجی و طالبان می شود .

 وزارت دفاع امریکا شمار تلفات را ۱۵۷هزار تخمین کرده است مگر ذکری از تلفات افراد ملکی نکرده است٬ به اساس گفته های وزارت دفاع امریکا در طول هژده سال گذشته ، ۶۴هزار و ۱۲۴ تن از نیروهای امنیتی، ۴۳هزار و ۷۸ طالب، ۳هزار و ۸۱۴ پیمان‌کار نظامی امریکا، ۲هزار و ۳۰۰ سرباز امریکایی، یک‌هزار و ۱۴۵ تن از نیروهای ایتلاف و ۴۲۴تن از کارکنان نهادهای بشردوستانه  در جنگ افغانستان کشته شده اند.

آمارهای دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما)  نشان می‌دهد که از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۰میلادی ۴۱هزار و ۶۲۲غیرنظامی در افغانستان جان باخته اند و ۵۹هزار و ۶۶۵ تن دیگر زخمی شده‌اند و طالبان گفته اند که جنگ دو دهۀ گذشته جان‌ بیش از دو صد هزار تن را در افغانستان گرفته است .

 رییس جمهوری اسلامی افغانستان دو سال قبل در یک مصاحبه گفته بود که در جریان چهار سال۴۵ نیروی امنیتی و دفاعی افغانستان در جنگ با هراس افگنی کشته اند.

این ارقام با آن که از هر لحاظ با هم منتفاوت اند مگر یک مسئله را بازگو و هویدا می کند که جنگ چه پیامد زشتی دارد و نتیجۀ آن چقدر اسفبار است. 

صدمات ناشی از جنگ در بسیاری از موارد مانند تخریب زیر بنا ها٬ ویرانی شهرها٬ تخریب مزارع ٬ تخریب تاسیسات عامه٬ رکود اقتصادی … نشانه های قابل دید در جنگ است مگر  پیامدی دیگری هم دارد که دیده نمی شود ولی به مراتب درد دهنده تر از پیامد ظاهری جنگ است.

اگر از این ارزیابی و بررسی که در جنگ افغانستان چه شمار از افراد ملکی و یا هم نیروهای دولتی و یا افراد گروه طالبان کشته شده اند صرف نظر کنیم و ارقام توحید شده و جمع شده از جنگ را تلفات رسیده به مردم افغانستان بدانیم٬ در می یابیم که ما چه جوانانی را با چه امیدی که از دست ندادیم٬ در میان کشته شدگان چه استعداد ها و ظرفیت بودند که به زیر خاک رفتند٬ اما با این تعدادکشته شدگان٬ چقدر نیروی فزیکی و ظرفیت های کاری ما قربانی شد٬ از رشد اقتصادی باز ماندیم٬ در رسیدن به فنآوری و تکنالوژی معاصر چقدر از دیگران عقب ماندیم و صد ها خلا و افسوس دیگر.

 جنگ در کنار آن که٬ از ما ظرفیت ها٬ استعداد ها و نیروی بشری را گرفت و زیر بنا های مارا تخریب کرد تاثیرات مخرب دیگری هم دارد که آن صدمات روانی به مردم ما است.

شمار تلفات انسانی ناشی ازجنگ در کشور به همه هویدا است مگر در این جنگ صحت و آینده ما شدیداً متأثر شده است٬  آسیب های رسیده به سلامتی روانی ما پوشیده نمانده است٬ مهم ترین اثرات روانی-اجتماعی جنگ انواع استرس های فردی و جمعی ، بیماری های روانی و شخصیتی ، گسترش روحیۀ انتقام جویی ، رشد انحصار طلبی و بی عدالتی٬ ترس و بی اعتمادی و رشد ابعاد مختلف ایثار گروهی و فردی ، رشد فشار ها و تنش های گروهی و فردی... است

امروز بخش اعظم از مردم ما دچار اضطراب اند و بیشتر از نود در صد مردم افغانستان با انواع بیماری های روانی مواجه اند این نشان می دهد که جنگ به شیوه ها و درجه های مختلف بالای افرادی که به طور مستقیم و یا غیر مستقیم درگیر آن اند تأثیر گذاشته است.

اگر به عنوان و شعار جنگ جاری در افغانستان دقیق شویم این جنگ برای کشتن و گرفتاری یک بیگانه به نام اسامه بن لادن توسط کشور های بیگانه  آغاز شد مگردر این جنگ که هیچگاهی به افغانان ربط نداشت  بیشترین تلفات به افغانان وارد شد٬ کشور آنان ویران شد و آنان اند که امروز فاقد زیر بنا٬ صاحب بزرگترین کشتزار های ماین ٬ بیشترین افراد بیسواد در سطح منطقه ٬ ضعیف ترین اقتصاد در جهان٬ صاحب بیشترین افراد معتاد درمیان کشور های منطقه و … اند این رنج کلی و همگانی است٬ درد و رنجی که  هم در ساحه تحت تسلط نظام دیده می شود و هم در ساحۀ نفوذ طالبان.

پیامد ها و زشتی های جنگ در افغانستان مرز سیاسی و قومی ندارد٬ همه آسیب دیده اند چه دولتی٬ چه طالب ٬ چه بیطرف.

در این جنگ بی پایان و بیهوده اگر چهار هزار و سه صد وچهل و پنج تن از عساکر خارجی کشته شده اند٬ ده ها هزار افغان شامل نظامیان٬ طالبان و افراد دیگر که وابسته به جامعۀ افغانی بودند جان داده اند.

این نشان می دهد یگانه مکانی که در جنگ بیشترین آسیب را متحمل می شود، جغرافیا وجامعۀ درگیر جنگ است٬ جنگ را امریکا در برابر القاعده در افغانستان آغاز کرد نتیجۀ این جنگ بیگانگان٬ تخریب افغانستان و کشتار مردم آن است.

حالا که خارجیان قصد بیرون شدن را دارند مگر مصیبت جنگ ناتمام مانده است و برنامه قسمی است که افغانان برای هیچ٬ سال ها یک دیگر را بکشند٬ پیامد های جنگ در کشور واضح است و اهداف خارجیان هم نمایان٬آیا وقت آن نیست که افغانان با تحمل یکدیگر آغوش باز کنند و به کشتار و ریختن خون  یک دیگر پایان بخشند و برای جهانیان بگویند ملتی که واحد است در پی ریختن خون یک دیگر نیستند. صائم