پلچرخی ٬محلی که برای ۴۰۰۰ محبوس ساخته شده است ٬ مگراکنون اضافه از ۱۰۰۰۰ زندانی دارد

کابل/  ۱۸  حوت/  باختر
محبوسان زندان پلچرخی در کنارآن که از تراکم جمعیت در این زندان شاکی اند٬ شماری از آنان  ادعا دارند که عدالت به گونه یی که لازم است در خصوص آنان رعایت نشده است وبسیاری ازآنان در بی سرنوشتی به سر می برند.
زندان پلچرخی یا زندان مرکزی در شرق شهر کابل  بزرگترین زندان در کشور است. این زندان در سال ۱۳۵۲ ٬قسمی که مسوولان زندان می گویند با ظرفیت ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ زندانی ساخته شد مگر در حال حاضراین زندان اضافه از ده هزار زندانی را در خود جا داده است یعنی سه چند اضافه از ظرفیت اصلی.
زندانیان از مشکلات می گویند و مسوولان از سهولت ها.
مشکلات زندانیان در عرصه های مختلف است.
شماری از بی سرنوشتی می گویند٬ شماری از عدم رعایت عدالت حرف می زنند٬ شماری از کمبود جای٬ شماری هم از  نبود خوراک مناسب.
خبرنگارآژانس باختر به کمک و رهنمایی مسوولان زندان از بلاک هشتم این زندان دیدن کرد به گفته مسوولان زندان دراین  بلاک افراد خطرناکی که در وقایع سنگین(قتل٬ انفجار٬انتحار …) دست داشتند نگهداری می شوند که شماری از آنان محکوم به اعدام اند.
فضای این بلاک آرام بود٬از وضعیت معلوم می شد که تدابیر امنیتی وحفاظتی در این بلاک جدی تراست. با آن ٬ حرف از حضور مردمان خطرناک در این بلاک بود٬در خلال صحبت های که با شماری از زندانیان داشتیم معلوم شد که آنان روحیه همکاری دارند٬ در کنار آن از برخورد مسوولان زندان راضی اند مگر اکثر زندانیان بلاک هشت به صراحت گفتند که از کارنهاد های عدلی وقضایی راضی نیستند و عدالت در خصوص آنان رعایت نشده است .
زندانیانی که  دربلاک ۸ زندان پلچرخی به سر می برند ازعدم رسیدگی به دوسیه های نسبتی شان از سوی محاکم ناراض اند .
محمد معصوم مرد ۵۰ ساله که دریک قضیه قتل در هرات محکوم شناخته شده است و ۱۴سال در زندان پلچرخی سپری کرده است می گوید که دو محکمه در مورد او اصدار حکم کرده اند مگر محکمه سوم فیصله دو محکمه اول را نه تائید کرده است و نه هم  رد.
او می گوید که در وجود دو فیصله محاکم او هنوز بی سرنوشت است  وتنها بعد از صدور  حکم محکمه سوم سرنوشت او تعیین خواهد  شد و به این ترتیب خواهد توانست که از مزایای فرامین رییس جمهوری کشور مستفید شود.
معصوم در یک قضیه قتل مجرم شناخته شده است مگر او این  را یک ادعا در برابرخود می داند و می گوید قتل توسط فرد دیگری صورت گرفته است و او بی گناه است .
معصوم تاکید دارد که منحیث یک شهروند خواستار تطبیق قانون در خصوص خود است محکمه سوم باید سرنوشت اورا تعیین کند یا اعدام یا رهایی٬ در حالی که بی سرنوشتی خود تخطی از قانون است.
حبیب الله باشنده نورستان مدت ده سال است که در پیوند به فعالیت های سیاسی و مسلحانه به نفع گروه طالبان زندانی شده است  او هم می گوید که ده سال است که زندانی است و بی سرنوشت٬ او از  څارنوالی  و محکمه می خواهد که باید تعیین سرنوشت شود٬ تا بداند که سرنوشت او را به کجا می برد؟
نحیب الله زندانی دیگریکه باشنده گل خانه چهاردهی کابل است و قبل از محبوس شدن٬ وظیفه نظامی داشت و بعد تکسی رانی می کردو  به جرم اختطاف مدت ده سال را در زندان سپری کرده است  او می گوید:  از همان روزی  که داخل زندان شده ام ده سال می شود که هیچ کدام څارنوال و یا قاضی را ندیده ام که مشکل من را حل کند او ماندن در بی سرنوشتی را مرگ تدریجی می داند در حالی در روشنایی حکم  محکمه سرنوشت خود را پیدا خواهد کرد.
شفیع احمد زندانی دیگر است او قبل ازآن که زندانی شود افسر نظامی بود او  می گوید اضافه از ۸ سال است که در زندان است .
شفیع احمد که گفته می شود هنگام جنگ با مخالفان مسلح یک همقطار خود را کشته است٬ او این گفته ها را یک اتهام در برابر خود می داند٬ او نیز حکم محکمه سوم را درباره خود دریافت نکرده است و شکوه از این دارد٬ که شماری از اعضای نیروهای امنیتی و دفاعی که بنابر دلایل گوناگون زندانی اند٬ برای رهایی آنان که نه محکمه و نه څارنوالی توجه می کند٬ مگر برای رهایی طالبانی که قاتل مردم اند و ویرانی های زیادی را به بار آورده اند ٬توجه زیاد می شود٬ او خواهان توجه شخص رییس جمهوری در این خصوص است.
شیرمحمد باشنده قره باغ کابل نیز فردی است که ۷ سال را در زندان گذرانیده است . وی نیز از محاکم و څارنوالی  شکایت دارد و می گوید: در دو محاکمه محکوم به اعدام شدم مگر درهمین ۷ سال محکمه سوم دایر نشده  است که  قضیه ام روشن شود یا اعدام شوم ویا رها.
شمار دیگری از زندانیان این بلاک٬ نیزگفته های مشابه  داشتند.
در بلاک سوم ٬زندان پلچرخی ٬زندانیان در کنار آن که نسبت به کار نهاد های عدلی وقضایی شکایت دارند٬ از کمبود جای نیز شاکی اند٬ تراکم در این بلاک تا اندازه یی  است ٬ که زندانیان در دهلیز بلاک از پلاستیک و کمپل٬ برای خود جای بود و باش ساخته اند.
در کنار مشکلات درخصوص دوسیه های زندانیان و تراکم جمعیت در زندان٬ زندانیان ادعا دارند که دسترسی به مواد مخدر در داخل زندان سهل وساده است ٬ مسایل قومی و سمتی در داخل زندان وجود دارد.
شمار زیادی از زندانیان گفتند که مینوی غذایی آنان خوب و متنوع است مگراین مینو تطبیق نمی شودو این باعث شده است که کیفیت غذا نهایت پایین باشد و زندانیان اکثر خود پخت وپز می کنند.
در قسمت مسایل بهداشتی باید گفت که زندانیان از وضعیت تشناب ها در داخل زندان راضی نیستند٬ همچنان کلنیک داخل زندان نمی تواند پاسخگوی نیاز مندی های زندانیان باشد.
زندانیان در ۲۴ ساعت تنها یک ساعت می توانند از فضای باز استفاده کنند.
مشکل کمبود دوا در داخل زندان وجود دارد٬ در کل زندانیان از نحوه برخورد مسوولان اظهار رضایت کردند مگر بر اصلاحات تاکید داشتند.
مل پاسوال اخترمحمد نورزوی رییس محبس مرکزی پلچرخی در باره وضعیت زندان گفت: در زندان مرکزی پلچرخی که  درسال ۱۳۵۲ با ظرفیت۳۵۰۰ الی ۴۰۰۰ هزار محبوس ایجاد شد٬ اکنون اضافه از ده هزار نفر به جرم های گوناگون ،زندانی اند .
در میان زندانیان  دوهزارنفر از اعضای گروه طالبان ،سه هزار در پیوند به کار و بارمواد مخدر ۷۰ تن از گروه تروریستی داعش ،یک هزارتن به جرم قتل ٬ ۷۰ شهروند خارجی٬ ۵۰۰ تن به جرم اختلاس نگهداری می شوند .
او می گوید : سهولت های زیادی در زندان به میان آمده است ما در حال معیاری کردن بیشتر محبس پلچرخی هستیم ۱۰۰۵   زندانی در رشته های مختلف مصروف تحصیل  اندو ۱۶۰۰ زندانی به سویه ابتداییه در۸ کورس درس می خوانند.
همچنان مربیان زندانی در رشته های زبان های عربی ، فرانسوی ، انگلیسی ونیز  کمپیوتر ، نقاشی ،رسامی ،خیاطی ،موره دوزی وغیره در دو وقت زندانیان را   تدریس می کنند و در همکاری وزارت معارف برای ایجاد یک مکتب معیاری در داخل زندان برنامه ریزی شده است.
به گفته جنرال نورزوی ٬درزندان پلچرخی ده مدرسه دینی و جود دارد که درآن استادان زندانی ۱۸۰۰ زندانی را  ثقافت اسلامی درس می دهند دومسجد نیز برای ادای نماز گزاران زندانی موجود است   و یک هزار زندانی ورزش کار دربخش های فوتبال ،والیبال ، کرکت وباسکتبال مصروف تمرین اند و درزندان پلچرخی یک جمنازیوم ورزشی نیزفعال است وبرای کاهش مشکلات صحی ٬ برای ایجاد یک شفاخانه ۵۰ بستر اقدامات و کار های صورت گرفته است  و در نظراست درماه حمل سال جدید یک شفاخانه ۵۰ بستر معتادان درداخل محبس افتتاح شود.
او ادعا دسترسی زندانیان به مواد مخدر را نادرست می داند و تاکید می کند : در این خصوص  ما با قاطعیت وجدیت کار می کنیم و تلاش های پولیس درمبارزه وجلوگیری از ورود موادمخدر توسط پایوازان ادامه دارد.
جنرال نور زوی با تاکید گفت که هیچ زندانی در داخل زندان معتاد نشده است ٬بل معتادان از بیرون انتقال یافته اند  برای مصروفیت سالم و خود کفایی زندانیان ٬ده فیصد زندانیان نظر به خواست خود شان در بخش ،نجاری ، مهره دوزی ،خیاطی و کار های حرفه یی مصروف آموزش و کار اند.
دستگاه های  آماده سازی انواع جوس ها ٬کارخانه پخت کیک و کلچه درزندان پلچرخی وجود دارد که همه کارمندان آن افراد زندانی اند .
درزندان پلچرخی یازده بلاک برای نگهداری زندانیان وجود داردکه درحال حاضر زندانیان درده بلاک به سر می بردند و یک بلاک دیگر تحت ترمیم است.
او گفت که  دربلاک سوم این زندان محبوسان از سنین ۱۸ تا ۲۵ سال که متهم به  جرم های  جنایی اند٬ نگهداری می شوند.
برای اعاشه هرزندانی روزمره ۸۷ افغانی تدارک دیده شده است.
همه کمک ها به همکاری موسسات ار سی آی سی و وزارت های  صحت عامه ٬معارف وحج و اوقاف انجام می شود.
مسوولان زندان پلچرخی می گویند دراین زندان همه اجراات به اصول قانون جدید تطبیق می شود .
جنرال نورزوی درمورد حق استفاده زندانیان از موبایل  گفت هرزندانی مانند هر شهروند دیگرحق داشتن موبایل به خاطر ارتباط با اعضای خانواده های شان دارد . اما مدیریت محبس پلچرخی درنظردارد که  درآینده نزدیک درهر بلاک تیلفون های دیجیتل نصب کند که زندانیان بتوانند هر روز ۵ دقیقه با اعضای خانواده های شان صحبت کنند اگر کدام تخطی درمکالمه تیلفونی صورت بگیرد ٬از سوی پولیس موظف اقوام خواهد کرد وبرای حل و فصل منازعه میان زندانیان کمیته یی وجود دارد و همچنان برای رشد فعالیت های فرهنگی در میان زندانیان ٬ کمیته فرهنگی ، کمیته نویسندگی و کمیته اجرای تمثیل ازخود زندانیان آماده شده است.
مگررییس محبس مرکزی پلچرخی نگفت که برای رفع مشکل کمبود جای که مشکل عمده زندانیان در زندان مرکزی است چه تدابیری روی دست دارند.
جمشيد رسولي  سخنگوي  لوي څارنوالی  دررابطه به ادعا شماری از زندانیان که می گویند به  دوسيه هاي شان رسيدگي نشده است به خبرنگارآژانس باختر گفت که  نزد لوي څارنوالی  كدام دوسيه موجود نيست كه به آن رسيدگي صورت نگرفته  باشد.
شماری از زندانيان  بلاك هشت محبس مركزي که  محکوم به اعدام اند ٬ می گویند به دوسيه هاي شان رسيدگي  صورت  نگرفته است ٬ محكمه صلاحيت دارد تابعد ازسپري شدن سه محكمه ، دوسيه هاي نهايي شان رابه رييس جمهور بفرستد كه اين صلاحيت هاي رييس جمهوری است که در قسمت آنان تصمیم بگیرد
  سخنگوي لوي څارنوالی مي گويدکه تمامي قضايايی كه نزد اين اداره موجود است ٬به همه آنها رسيدگي شده است.
امان الله ايمان سخنگوي ستره محكمه  مي گويد که تكميل هر دوسيه  محكوم چهارمرحله دارد كه سه مرحله آن ازطريق  ستره محكمه مطابق  قانون پيش برده  مي شود.  مرحله سوم مرحله نظارتي است كه بعد از طي مراحل نظربه هرملحوظاتی  كه دارد ٬دوباره به مرجع  اصلي يا قضات سپرده مي شود  واين دوسيه بعد ازطي مراحل درظرف  يكماه ، دوماه ويابيشتر از آن نهايي مي شود ودوباره به څارنوالی  اطلاع داده مي شود .  در این صورت٬ څارنوالی مطابق  به قانون جرم  اشخاص٬ آن را برای امضا رييس جمهوری كه  مرحله  چهارم است ارسال می کند واین صلاحيت رييس جمهوری است كه در قبال آن تصمیم می گیرد. 
باید گفت که نهاد های ملی و بین المللی بار ها با نشر گزارش ها٬وضعیت زندان های افغانستان  و روند رسیدگی به دوسیه های زندانیان را نگران کننده گفته اندو مسوولان هم بار ها تعهد برای بهبود امور داده اند مگر در وضعیت زندان ها آنچاننی که لازم است تغییری به میان نیامده است. فریبا احسان زاده /عبدالخالق