آگاهان امور اقتصادی : پاکستان باید به تعهدات خود عمل کند

کابل باختر/ 9/ حوت
درحالیکه وزیر مالیه پاکستان از ایجاد سهولت های تازه برای تجار افغانی در بنادر آن کشور سخن میگوید، اما مسوولان اتاق تجارت و صنایع کشور میگویند که مسوولان پاکستان در سی سال گذشته مکرراً از توافق ترانزیتی با افغانستان تخطی کرده اند.
نهمین کمیسیون اقتصادی افغانستان و پاکستان اخیراً که درکابل برگزار شد روی همین منظور محمد اسحق دار وزیر مالیه پاکستان به کابل آمد و بازهم از سهولت های ایجاد شده به تجار افغانی سخن گفت، منجمله اختصاص یافتن یک ساحه در بنادر قاسم و کراچی به تجار افغانی، ازدیاد صادرات میان دو کشور از دو نیم ملیارد دالر به پنج ملیارد دالر و بعضی موضوعات دیگر .
اما آگاهان سیاسی سفر اسحق دار به کابل را ناشی از وارخطایی پاکستان میدانند زیرا فعال شدن بندر چاه بهار رجوع تجار افغانی به سوی آن بندر را بیشتر ساخته و بندر کراچی را، بی اهمیت جلوه داده است.
دو کشور کمیسیون اقتصادی را قبلاً ترتیب دادند تا مشکلات اقتصادی و بخصوص مشکلات ترانزیتی را بر طرف سازند، جلسات این کمیسیون  هرسال به گونه منظم باید دایر میگردید، درحالیکه اجلاس هشتم درپاکستان یک و نیم سال قبل دایر شده بود و پاکستان برای اجلاس نهم درکابل علاقمندی چندانی نداشت مگر بندر چاه بهار که زمینه صدور امتعه افغانی را به هند و حوزه خلیج و برعکس آنرا مساعد ساخت نشان داد که پاکستان یک نیاز نیست بل بدیل نه یک بل چند بدیل وجود دارد.
افغانستان از چندی به اینطرف درصدد دریافت یک راه ترانزیت نه تنها ازمسیر پاکستان بل بدیل ترانزیت از راه ایران نیز شد زیرا پاکستان مکرراً و ایران بعضاً دو کشور ترانزیت و تجارت را با افغانستان سیاسی ساخته اند.
چنانچه کشورهای قزاقستان ، ترکمنستان  ، آذربایجان و تاجکستان مسیر های مناسب برای افغانستان به سمت اروپا، چین و روسیه اند که افغانستان آنها را پیدا کرده است و این میتواند وابستگی اقتصادی افغانستان را از پاکستان کاهش دهد، وابستگی که با وابستگی سیاسی و امنیت گره خورده و آن را به مجبوریت ها سقوط داده است .
پاکستان که میخواهد افغانستان را در آسیب پذیری های خود نگهدارد و چون گذشته از آن سود برد اما مقام های افغان میگویند که توافقات اخیر با مقامهای پاکستانی در انکشافات تازه منطقه یی صورت گرفته است و بدون شک جنبه عملی به خود خواهد گرفت.
مسافر قوقندی سخنگوی وزارت تجارت و صنایع دررابطه به اجلاس نهم کمیسیون اقتصادی افغانستان و پاکستان و سفر محمد اسحق دار وزیر مالیه پاکستان به افغانستان به خبرنگار آژانس باختر گفت ، تمام مسایل که درنهمین نشست مشترک اقتصادی وتجارتی افغانستان و پاکستان مطرح شد جنبه عملی به خود خواهد گرفت زیرا قبلاً نیز نشست مقدماتی دایر شده بود که نتایج مثبت در برداشت البته که دربعضی موارد مشکلاتی به وجود خواهد آمد که از راه مذاکرات و تفاهم حل میگردد.
او تاکید دارد که فضا جدید منطقه که درآن همگرایی و همکاری منطقه یی نقش و اولویت دارد و تمام کشور ها به خصوص کشور های همسایه میخواهند از موقعیت تجارتی افغانستان به نفع خود سود برند، مشخص ساختن یک ساحه در بنادر قاسم و کراچی پاکستان برای فعالیت تجارتی تجار افغانی میتواند ایجاد رقابت باشد تا تجار افغانی از چاه بهار به سوی بنادر پاکستان رو آورند.
او تاکید دارد که موافقتنامه های اخیر با مقام های پاکستانی جنبه عملی خواهد داشت.
تاج محمد اکبر آگاه مسایل اقتصادی دراین رابطه به خبرنگارآژانس باختر گفت ، نظر به تعهدات بین المللی حق ترانزیت کشورهای محاط محفوظ است، مگر این حق افغانستان از کشور های همسایه ما مکرراً نقض شده است، بخصوص کشور ایران و پاکستان دایماً خلاف تفاهمنامه عمل نموده اند اما حالا پاکستان تعهداتی را که نموده است آنرا عملی خواهد کرد زیرا افغانستان بدیل برای بنادر پاکستان که بندر چاه بهار است پیدا کرده است.
خانجان الکوزی معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان میگوید، بندر چاه بهار و بندر عباس برای تجارملی ما اقتصادی تر است.
وی علاوه کرد، درنهمین نشست اقتصادی بین دو کشور از کشور پاکستان تجار افغانی تقاضا نمودند که در بنادر قاسم و کراچی دو ترمینل داده شود که برای خود ذخیره گاه اعمار نمایند،  تاکید کردیم پاکستانی ها به این وعده ها وفا نمایند، زیرا در طول 30 سال گذشته آنها نتوانسته که به معاهدات اقتصادی ، تجارتی بین دو کشور وفا کنند ما از حکومت پاکستان میخواهیم اقتصاد و تجارت را با سیاست دخیل نکنند.
باید گفت، با وجود تماس های مکرر سخنگوی وزارت مالیه حاضر نشد در این رابطه پاسخ گوید .
مردم افغانستان بخصوص قشر تجار و سرمایه گذار افغان امیدوار اند که مقام های پاکستانی از فرصت موجود غرض گسترش کار و فعالیت تجاری استفاده کنند زیرا در شرایط موجود این اقتصاد که حرف اول را به زبان میاورد، هرگاه به انکشافات جهانی توجه شود و به حضور کشورهای دیگر در منطقه غور صورت گیرد حضور آنها نیز با اهداف اقتصادی توأم است چرا فرصت ها برای مردمان منطقه که حق آنها بارزتر است، در نظر گرفته نشود، هر گاه ما حق و حقوق یکدیگر را محترم بشماریم و آن را رعایت داریم بدون شک منفعت قدرت سومی در آن جا نخواهد شد.
هر گاه ما به برتری جویی و سلطه جویی های خود فکر نماییم و دیگران را نفیه نماییم عاقبت نه خود صاحب چیزی خواهیم شد بل منافع بیرونی را تامین کرده ایم.