تبصره

کابل/ ۱۶ جوزا / باختر
ما در هفتۀ حفاظت از محیط زیست قرار داریم٬ فرصتی که در یابیم برای حفاظت از آن چه کردیم و در آینده چه می کنیم.
مفسر آژانس باختر می نگارد: در تقویم ملی افغانستان ‹ ۱۵› جوزا هر سال٬ آغاز هفتۀ تجلیل از محیط زیست است٬ مسئلۀ محیط زیستی در افغانستان بحث برانگیز است٬ در کنار جنگ و فقر٬ اعتیاد و مواد مخدر٬ مشکل محیط زیستی درکشورما یک مشکل حاد است.
مشکل مردم افغانستان از ناحیۀ محیط زیست یکی و دو تا نیست٬ زیاد و فراگیر است٬ پیچیده و بغرنج است٬ از آلودگی هوا تا آلودگی صوتی تا تخریب ساحات سبزو مزارع و جنگلات تا تغییر مسیر دریاها٬ انکشاف غیر معیاری شهرها٬ استفاده از مواد سوختی غیر معیاری٬ رشد سرسام آورجمعیت در کشور٬ مهاجرت های داخلی٬ تراکم جمعیت در شهر ها٬ موجودیت هزاران واسطۀ کهنه و فرسوده و دود زا در شهرها٬ نبود جاده و سرک معیاری و ده ها مشکل دیگر٬ نمونه های بارزی است که نشان می دهد تخریب محیط زیستی پیامد ها و تبعات ناگواری دارد که خطرناک و نگران کننده بوده می تواند٬ ازدیاد امراض سرطانی٬ ازدیاد امراض طرق تنفسی٬ امراض قلبی… پیوند مستقیم با تخریب محیط زیست و آلودگی هوا در کشور دارد. با تراکم آلود گی هوا و نادیده گرفتن روش های حفظ الصحۀ محیطی، صحت انسانی در کشور با تهدید مواجه است. در حالی که مدیریت و تنظیم جامعه برای حفاظت ازارزش های محیط زیستی ما را در ایجاد شرایط لازم برای رشد پایدار اقتصادی و انکشاف اجتماعی، کمک خواهد کرد.
اکثریت مطلق مردم افغانستان برای رفع نیازمندی های روزمرۀ خود، مستقیماً بر منابع طبیعی اتکا دارند٬ مگرتخریب محیط زیستی، ادامۀ جنگ٬ ازدیاد فقر، افزایش جمعیت و… شیوه های بقای زندگی و رفاه را در کشور شدیداَ متاثر کرده است٬ به همین ترتیب فقدان منابع اساسی طبیعی مانند آب پاک یا چرا گاه ها و همچنان ادامۀ جنگ و ناامنی منجر به متلاشی شدن بیشتر وسایل معیشت روستایی و شکست اقتصاد روستایان شده است و تعداد کثیری از روستایان را به مهاجرت وا داشته است و باعث افزایش فشار نفوس در مراکز شهری شده است. به همین ترتیب خشکسالی های مداوم٬ استفاده بی رویه از آب های زیر زمینی٬ تخریب هدفمندانۀ جنگلات و ساحات سبز… باعث شده است که منابع طبیعی درکشور آسیب پذیر تر شود و قلت مواد خوراکی، افزایش یابد٬ فقر بیشتر شود و فرصت ها برای وسایل معیشت پایدار کاهش یابد. تخریب محیط زیستی و آلودگی هوا٬ دشمن خطرناکتر ازدیگر پدیده های منفی است٬ تنها جا گرفتن یک روز در تقویم ملی و یا هم نشست های تشریفاتی و یا هم صدور اعلامیه و یا کدام بیانیه٬ نمی تواند ما را در مهار مشکلی به نام تخریب محیط زیستی کمک کند٬ غلبه کردن بر این معضل٬ نیاز به ایجاد راهکارمنظم و هدفمندانه دارد٬از لحاظ عملی، مدیریت عوامل تخریب محیط زیستی ضرورت به برنامه های انکشافی اقتصادی و اجتماعی متنوع تر دارد٬ همچنان سرمایه گذاری برزیربنا مانند «ترانسپورت، انرژی٬ فعالیت های شهری » دقیق ترباشد به همین ترتیب تنظیم پایدار منابع در بخش های زراعت، آب، زمین، جنگلداری٬ انکشاف روستایی… یک امر حتمی است این گونه برنامه ریزی ها می تواند رابطه بین فقر و محیط زیست را کاهش دهد٬ باید ما منابع طبیعی را به طور پایدار تنظیم و مدیریت کنیم٬ رشد جمعیت در شهر هارا نظارت داشته باشیم٬ از توسعه و بزرگ شدن غیر معیاری شهر جلوگیری کنیم ٬ به مشکلات روستا نشینان رسیدگی شود و عوامل مهاجرت آنان را به شهر هااز میان برداریم٬ جنگلات و ساحات سبز را سرمایۀ ملی بدانیم و از تخریب بی رویه آن جلوگیری کنیم٬ حفر روز افزون چاه ها در شهر٬ تخریب بنیادی منابع آب های زیر زمینی را در پی دارد درحالی که همه نهاد ها با خاموشی نظاره گر چنین یک دشمنی در برابر زمین اند٬ باید بر این دشمنی پایان بخشیم و زمین را مکان معیشت٬ رفاه و آسودگی بدانیم ،از تخریب بیشتر آن جلوگیری کنیم در کل روند تخریب محیط زیست را یک دشمنی آشکار در برابر خود بدانیم. واقعیت این است که ما به هر نام و عنوانی و به اساس منفعت هایی که داریم عامل اصلی تخریب زمین استیم و تخریب زمین عامل اصلی در تخریب محیط زیست است در حقیقت ما با خود دشمنی کردیم٬ مشکل محیط زیست زمانی بر کنار شده می تواند که ما با زمین و عواملی که می تواند از تخریب بیشتر محیط زیستی جلوگیری کند آشتی کنیم ودر یک برنامۀ هدفمند جلو تخریب محیط و ماحول را بگریم. صائم