تبصره

کابل/ ۹ اسد/ باختر

آگاهی از وضعیت کشور و دسترسی به اخبار دقیق و متوازن حق هر شهروند کشور است، نباید با محدود کردن فعالیت رسانه ها، این حق را از مردم گرفت.

مفسر آژانس باختر می نگارد: با تحولات و پیشرفت های اخیر سیاسی در کشور، نگرانی ها دربارۀ از دست رفتن شماری از دستاورد منجمله آزادی بیان و محدود شدن فعالیت رسانه ها وجود دارد.

در بیست سال گذشته مردم افغانستان در وجود آزادی های مدنی، شاهد کثرت گرایی در فعالیت رسانه ها در کشور شان بودند، رسانه ها در طول این مدت، رشد بی پیشینه یی از لحاظ کیفی و کمی داشتند، حمایت نظام در افغانستان از فعالیت آزاد رسانه ها وارج گذاری به اندیشه کثرت مطبوعات سبب شد که افغانستان در میان کشور های منطقه در بخش رشد مطبوعات خوب بدرخشد و خوب تبارز کند.

مگر حالا وضعیت در حال تغییر است و با تحولات اخیر در صحنۀ جنگ و سیاست، رسانه ها دچار ناملایماتی اند، به خصوص تسلط طالبان بر مراکز شماری از ولسوالی ها سبب شده است که فعالیت رسانه ها به خصوص رسانه های محلی یا محدود شود و یا هم  متوقف.

نهاد گزارشگران بدون مرزگفته است که  با گسترش جنگ در افغانستان نگران این است که آزادی بیان در این کشور با خطر جدی مواجه خواهد شد،این نهاد بین المللی، آزادی بیان را یک دستاورد قابل لمس جامعۀ جهانی و مردم افغانستان می داند و هشدار داده است که نباید این دستاورد، دست خوش معاملات سیاسی و تحجر شود.

نهاد گزارشگران بدون مرز، دلایلی زیادی دارد که می تواند این نگرانی ها را توجیه کند، این نهاد گفته است که  در دوماه پسین و با سقوط شماری از ولسوالی ها به دست طالبان، روند اطلاع رسانی به مردم دچار چالش های زیادی شده است رسانه های زیاد محلی یا کار شان را متوقف کرده اند یا هم مورد تاراج قرار گرفته اند و یا مجبور شده اند که شیوۀ کار و تبلیغات شان را به نفع یک جریان معین تغییر دهند در حالی که در گذشته این رسانه های محلی به گونۀ متوازن فعالیت داشتند.

روز گاری بود که رسانه های محلی آنچه را که برای مردم و منافع عامه صواب می دیدند، برای آگاهی مردم  نشر می کردند، هر رسانه برنامۀ کاری خود را داشت مگر در کل در محورمنافع ملی در حرکت بود، مگر حالا آن گونه که مقام های وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان می گویند، رسانه هایی که در محلات تحت حاکمیت طالبان گیر افتاده اند نه تنها که هویت  و نام شان به نام صدای شریعت تغییر کرده است، بل مکلف اند که  در مسیر منافع یک گروه خاص تبلیغ کنند و نشرات داشته باشند.

زنان، دیگر در رسانه هایی که در محلات تحت حاکمیت طالبان اند، اجازه کار ندارند، این نشان‌ می دهد ‌که چگونه سایۀ جنگ، نقش رسانه ها را دارد کم رنگ می کند و با تحولات اخیر خبرنگاران و رسانه‌ها در معرض تهدید بزرگتری قرار دارند و چه تلاش هایی که  برای خفه‌شدن آزادی بیان در کشور صورت نمی گیرد.

 در طول چند سال اخیر به خصوص در جریان تحولات ماه های اخیر  رسانه‌ها یک هدف عمده در جنگ مخالفان مسلح بوده اند   و این ثابت می کند که آنان رسانه ها را بزرگ‌ترین سد در برابر خود می دانند و هر لحظه تلاش دارند که این سد را از راه خود بردارند. طالبان متهم اند که درک این گروه از آزادی بیان این است « با حضور رسانه‌های آزاد و جامعه رسانه‌‌ یی منتقد هرگز نمی‌تواند در میان مردم و افکار عمومی جایگاه مناسب پیدا کند.»

در حالی که در جامعۀ پیشرفتۀ امروز، آزادی بیان یک مولفۀ تغییر نا پذیر است، اگر طالبان در ساحۀ تحت حاکمیت خود محدودیت وضع کنند، در جغرافیای بیرون از این محدوده ، قضاوت در بارۀ آنان  بی پرده و راست خواهد بود، در جغرافیای خارج از افغانستان بیشتر مورد نقد و بررسی قرار می گیرند، بلاخره از قضاوت مردم گریز وجود ندارد، پس بهتر است از رویکرد حذفی به واقعیت های جاری رو آورد و پذیرفت که مردم در حفظ دستاورد های شان محکم اند و با مردم نمی توان بازی کرد. تحلیل سیاسی