هرات، پایتخت فرهنگی افغانستان با پیشینه درخشان باستانی وتمدنی

شهرهرات 15 سنبله باختر
در ولایت هرات حدود هشت صد بنای تاریخی وجود دارد که نشان ازپیشینه درخشان وتمدنی این حوزه باستانی است .
مشهورترین بناء های تاریخی افغانستان ومنطقه ازجمله مسجد جامع بزرگ، مجموعه مصلی وگازرگاه درین ولایت موقعیت دارد ومشهورترین مفاخیرعرفانی وادبی جهان اسلام چون مولانا عبدالرحمن جامی، خواجه انصار، مولانا رازی درین ولایت آرمیده اند.
موجودیت آرامگاه های مفاخیر و شخصیت های علمی و ادبی جهان اسلام درین ولایت ثبوت اساسی بر این واقعیت است که هرات روزگاری پایتخت علمی جهان اسلام ومرکز واقعی رنسانس شرق بوده است چنانچه بازمانده های مجموعه های مصلی بعنوان بزرگترین و مدرن ترین دانشگاه اسلامی وعلمی زمان دلیلی براین ادعاست.
هرات درطول سالیان گذشته کمتر شاهد توجهی به بازسازی ومرمت بناهای تاریخی بوده است وهمین امر سبب شد تاحتی مسئولان دولتی نیزبرهویت تاریخی این شهر تاخت وتاز نمایند در آخرین مورد شاروال وقت هرات بافت شهری قدیم و دکاکین تاریخی جاده شمالی مسجد جامع را تخریب نمود.
اماحالا روزنه های امیدی با ایجاد کمیسیون شهری مدیریت شهر قدیم بوجود امده است . ریاست جمهوری با اختصاص یک میلیون و دوصد هزار دالرامریکایی به این کمیسیون وتاکید بر واگزاری مسولیت حفظ ومراقبت ونگهداری بناهای تاریخی به ریاست شاروالی باحفظ ملکیت آن ازسوی اطلاعات وفرهنگ تلاش ورزیده است هویت های تاریخی ومیراث مشترک بشری را درین ولایت حفظ نماید.
این درحالیست که  مسولان فرهنگی در ولایت هرات از تکمیل حدود ده هزار مترمربع  خشت فرش بام‌ های مسجد جامع بزرگ شهر هرات سخن میزنند و یاد آور میشوند که درسال روان نیز حدود ده بنای تاریخی درین ولایت ترمیم خواهد شد. 
بگفته رئیس اطلاعات وفرهنگ ولایت ، آغاز مجدد کارخانه کاشی سازی آبدات تاریخی به منظور ترمیم کاشی های معرق و هفت رنگ، مطالعه تخنیکی و پروژه سازی دو حوض تاریخی در جوار مسجد تاریخی زیارتجاه و سیستم برق این مسجد، ارائه طرح مرمت و بازسازی و تغییر کاربری مجموعه گدام های تاریخی هرات همزمان با مطالعه تخنیکی و پروژه سازی این بنای بزرگ ازجمله برنامه هایی است که درین سال اجراء میشود.
ولایت هرات از جمله ولایات باستانی وتاریخی افغانستان که در آن حدود هشتصد بناء و ساحه باستانی موقعیت دارد مهم ترین بناء های تاریخی هرات شامل قلعه اختیارالدین، مسجد جامع بزرگ هرات، مسجد جامع زیارتجاه، حوض چهارسو، گازرگاه، خیابان هرات، شهر قدیم، مجموعه مصلی ، گوهرشاد بیگم، نمکدان ، منارها، آرامگاه خواجه عبدالله وقاسم مشهور به زیارت شهزاده ها، آرامگاه مولانا عبدالرحمن جامی و امام فخر راضی میباشد.ختم/ابوی