بند کمال خان  در آستانۀ افتتاح قرار دارد

چاریکار/۲۳حوت /باختر

بند کمال خان از جمله مهمترین و موثرترین پروژه انکشافی در سطح کشور به شمار می رود. این بند که در نیمروز در دریای هلمند واقع شده است، در95 کیلومتری شهر زرنج در ولسوالی  چهار برجک  نیمروز موقعیت دارد.

عمده ترین دلیلی که پروژه بند کمال خان را اهمیت بیشتر می بخشد، همانا وضع جغرافیایی افغانستان است که بیشتر زراعتی و مردم زراعت پیشه استند و درین نوع وضعیت جغرافیایی، تامین آب مورد نیاز ساحات زراعتی، نهایت مهم و موثر است.

اهمیت اقتصادی و تاثیرات اجتماعی پروژه بندکمال خان در جامعه:

حسب معمول پروژه های انکشافی و عمرانی در هر کشور، همواره از موثریت هایی برخوردار است که موثریت آن بنابر میزان  نیازمندی جوامع، حجم و اهمیت اقتصادی و تاثیرات اجتماعی آن، پروژه ها اولویت بندی می شود.

کار این پروژه باییست الی مدت 4 سال طبق قرارداد به پایۀ اکمال رسانیده می شد که این بند ظرفیت تامین آب مورد نیاز 80 هزار هکتار زمین های مزروعی و تولید 9 میگاوات برق آبی را دارد که موثریت اقتصادی این پروژه در جامعه نیز از همین رو نهایت با اهمیت دانسته می شود.

این پروژه با تامین آب مورد نیاز زمین های زراعتی، این بند در مدیریت و کنترول آب های کشور به بیرون از مرز ها هدر می رود که درین راستا رییس جمهوری کشور نیز حین افتتاح بخش سوم کار پروژه بند کمال خان، خطاب به حاضران در مراسم افتتاحیه، اظهار کرد و گفت: با احداث این بند دیگر آب های کشور به بیرون هدر نخواهند رفت و از این آبها می توان در ابعاد مختلف مورد نیاز، استفاده موثر و به جا کرد.

دیدگاه ها و باور های آگاهان در خصوص این پروژه:

استاد سید حبیب الله رادمنش، یکتن از استادان مجرب پوهنتون پروان و معاون پوهنځی علوم اجتماعی آن اداره، در صحبت با خبرنگارآژانس باختر پیرامون اهمیت اقتصادی، نقش و موثریت اجتماعی و تاثیرات آن بالای کشور های هم مرز افغانستان، به گونأ مفصل صحبت کرد و در قسمتی از سخنانش خطاب به همسایه های کشور گفت: کنترول و مدیریت آب های بلا استفاده در کشور، به معنی دید بدبینانه افغانستان نسبت به کشور های هم مرزش نیست و صرف حسب معاهدات حقوقی وامتیازات تمامیت ارضی در کشور راه اندازی شده است و با این طرح مدیریت و کنترول بالای آب ها و چگونگی استفاده آن، زمینه سازی خواهد شد.

موصوف  اشاره کرد که سرازیر شدن آب های افغانستان به کشور های همجوار، از سالیان متمادی در محراق توجه نظام های حاکم نبود و این امر باعث شد که کشور های همسایه، درین راستا به گونه حق به جانب، نگاه کنند و استفاده مجانی از این آب ها را حق مسلم خود بدانند که چنین نیست و تنها نظر به میزان نیازمندی کشور ها، می توانند در معاملات اقتصادی نظر به ضرورت های مبرم جوامع خود، واردات و صادرات شانرا تعیین کنند.

رادمنش افزود: اگر کشور های همسایه به این آب ها نیازداشته باشند، می توانند الی خود کفا شدن افغانستان، در مقابل این آب ها، مواد مورد نیاز کشور افغانستان را که می تواند شامل نفت، گاز، کالاهای بازرگانی و… است، به این کشور صادرکنند و در بدل آن از آب های این کشور استفاده مسوولانه کنند.

به باور استاد رادمنش: در حال حاضر تنها 30 درصد از آب های موجود در کشور، مورد استفاده قرار می گیرد و به مقیاس 70 درصد از این آب ها که به قول رییس جمهوری، آبروی کشور نیز است ، بدون استفاده مانده است و به کشور های همجوار سرازیرمی شود  و مورد استفاده آن کشور ها قرار می گیرد.

همچنان، مسیح الله هارونی رییس اقتصاد پروان، با اطمینان بخش بودن از اکمال کار بخش دوم این پروژه، در راستای کار اعمار این پروژه، پیرامون اهمیت اقتصادی آن، نوع بودجه و موثریت آن چنین گفت: در کشور های رو به انکشاف که معمولاً از اقتصاد نا موزون و نو پا برخوردار اند، عوامل مهم بروز فقر، نبود اشتغال، کمبود میزان تولید در تناسب مقیاس مصارف و … همانا لامزروع باقی ماندن بخشی از زمین های مزروعی  به علت نرسیدن آب مورد نیاز، بکروبایر و لامزروع باقی می ماند و ضربات مهلکی را در پیکر اقتصاد جوامع بشر وارد می کندکه متاسفانه کشور ما نیز با توجه به ساختار جغرافیایی آن شاهد این مشکلات   بوده است و بیش از 70 درصد آب های این کشور به هدر می رود و هزاران هکتار زمین های هموار درین سرزمین لامزروع باقیست.

عبدالواحد عایل(شبروز) نویسنده، شاعر و آگاه امور سیاسی و اجتماعی یکی  از فعالان مدنی پروان، در راستای پروژه بند کمال خان و تاثیرات اقتصادی و اجتماعی آن در کشور چنین ابراز می کرد:از آنجا یی که ایجاد پروژه های انکشافی از یک جهت، خود اشتغال زا است و جمعی از اقشار ملت را به کار می گمارد که این اشغالزایی خود از موثریت چشمگیری در تامین اقتصاد خانواده ها برخوردار است. از پهلوی دیگر، از دیدگاه اجتماعی آن این پروژه و سایر پروژه های مشابه، در سرسبزی، جلوگیری از آلودگی هوا، ایجاد اشتغال در بین دهقا نان، تامین و اکمال مواد مورد ضرورت اقشار جامعه و خود کفایی ملت ها … موثر دانسته می شود.

شبروز از کشور های همسایه افغانستان توقع برد که با حمایت همه جانبه شان از کار پروژۀ بند کمال خان و سایر پروژه های موثر انکشافی در این کشور، افغانستان راهمکاری کنند.

در عین حال عبدالله برومند استاد حقوق و علوم سیاسی پوهنتون پروان چنین ابراز نظر کرد. پروژه بند کمال خان نه تنها در سطح ولایت های جنوب بلکه  افغانستان شمول است و از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است که تاثیرات موثر آن در بعد اقتصادی کشور حایز اهمیت به سزا است.

برومند تاثیرات عمده از اعمار و احداث این پروژه راکه از موثریت خاصی در راستای مدیریت آب های کشور برخوردار است، روی تامین اشتغال، ایجاد ضرورت به تربیه کادر های مسلکی جهت کنترول و تداوم این طرح، انکشاف بخش زراعت و زمینه سازی به رشد زراعت و مالداری در کشور، متمرکز می داند.

موصوف پیرامون برخورد کشور های همسایه درین خصوص، افزود: بدیهی است که کشور های همسایه ما منافع خود را در نبود ثبات، امنیت سراسری و ضعف اقتصادی و …در افغانستان می بینند ولی این را باید بدانند که دیگر افغانستان، افغانستان چندین دهه پیش نیست و لله الحمد در ابعاد مختلف، در همقطاری با سایر ملل جهان، تلاش ورزیده است و از دستآورد های چشمگیری در ابعاد گوناگون جامعه و از ساختار زیر بناهای اساسی این کشور، نیز برخوردار است، و بهتر است کشور های همسایه ما نیز در همنوایی با افغانستان و حسب قوانین نافذه بین المللی درین راستا، دید و باور خوشبینانه داشته باشند و از این پروژه حمایت نمایند.

این در حالیست که پروژۀ بند کمال خان که از جمله بند های آبی در کشور به حساب می رود، نه تنها در ولایت های جنوبی،  بلکه به همه افغانستان موثر است و باعث رشد بنیه های اقتصادی و تقویت ساختار های زیر بنایی این کشور می شود.

خالقیار