تاریخ جنبش های روشنگری در کشور ما با آغاز نهضت مشروطه خواهی گره میخورد. صد سال و اندی پیش، نخستین حرکتهای تنور و تجدید خواهی و مفکوره های ضد استبداد و اختناق در میان قشر منور کشور در شهر کابل ظهور کردند.
تاسیس انجمن سراج الاخبار افغانستان و بعد نظر دومدار سراج الاخبار افغانیه و همزمان با آن ظهور نهضت مشروطیت اول و ادامه آن تا حصول استقلال کشور، تصویب نخستین قانون اساسی افغانستان در عهد امانی، دموکراسی دورهء صدارت شاه محمود خان و دهه دموکراسی سالهای پسین سلطنت اعلیحضرت محمد ظاهر شاه بابای ملت و نهضت امروزین دموکراسی در کشور که سفر آن را ده سال پیش هموطنان ما آغاز کرده اند، این همه جریانات سیر تحول اندیشه و فکر و نظریه پردازی را در کشور ما، به نمایش میگذارد.
بررسی تاریخی و ارزیابی نقادانه ء این همه تحولات فکری، نوگرایی و فراهم شدن زمینه های تبارز اندیشه های گونه گون نوین در افغانستان، از نیازمندیهای امروزین نسل جوان کشوراست. نسل جوان ما بایستی با همه جزئیات از این رخداد ها آگاه باشد و از این جریانات بیاموزد.
سیمیناری را که امروز وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور برگزار کرده است تا حدی جوابگوی این نیازمندی است. با تدویر این سیمینار از وزارت اطلاعات و فرهنگ باید سپاسگزار بود، ولی توقع من از دانشمندان تاریخ معاصر و نظریه پردازان کشور این است تا د رپیرامون علل پیدایی، پویایی و همینسان عدم توانایی نهضتهای روشنگری در کشور به پژوهشهای واقعبینانه بپردازند تا آینده گان از این جریانات طوریکه بودند به اطلاعات درست و متکی به حقایق دسترسی داشته باشند. امیدوارم مقالات و بحثهای این سیمینار دو روزه، این آرزویم را برآورده سازد.
پیروزی همه اشتراک کننده گان و برنامه ریزان این سیمینار را از بارگاه پروردگار منان استدعا میدارم.
