کابل/ 30 دلو / باختر
ضمیر کابلوف، نمایندۀ ویژۀ رییس جمهوری روسیه در امور افغانستان و مدیر بخش دوم آسیا از وزارت خارجه روسیه در یک مصاحبۀ اختصاصی ویدیویی با خبرگزاری اسپوتنیک در رابط به طالبان و مذاکرات صلح افغانستان چنین گفته است.
این که طالبان به عنوان قدرت بزرگ و حتی نزدیک به یگانه قدرت موضع میگیرند، حرف دیگری است. این در شعارهای تبلیغاتی شان است. اما ما این را فقط به عنوان شعار میپنداریم. ما به این باوریم که طالبان دارای پایگاه اجتماعی خاصی درافغانستان اند، البته درسراسر کشور نه. ما بهطور واضح به آنها میگوییم که روسیه ادعای طالبان رابه عنوان یگانه رهبری این کشور نمیپذیریم.
ما طرفدار این هستیم که خود افغانها، که طالبان بخشی از آنان اند، باید درمورد ساختار دولت آینده بین خود به توافق برسند. این که پس از رسیدن به توافقات سیاسی حد اقل بین دو طرف، افغانستان آیندۀ چه گونه خواهد بود – موضوع کاملاً افغانی است.
لذا ما طالبان را به عنوان قدرت واقعی نظامی – سیاسی میپنداریم که در حال حاضر از راه نیرو و قدرت به اهداف خود میرسد، اما ما طرفدار این هستیم که این تحریک تنها از راه حل سیاسی پیش بروند.
کابلوف اضافه کرده است که بدون توضیحدادن طولانی این موضوع، فهمیدن آن مشکل است.شما خبرنگاران، زمانی که تحریک طالبان را ذکر میکنید، در داخل براکتها مینویسید “گروه ممنوعه در روسیه” که واقعیت است زیرا زمانیکه در سال ۲۰۰۱ قطعنامۀ ضدطالبانی توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد تصویب شد که عملیشدن آن برای تمام اعضای سازمان ملل متحد حتمی بود، ریيس جمهوری روسیه فرمانی مبنی بر ممنوعیت گروه طالبان را صادر کرد. تا زمانی که فرمان لغو نشود، شما باید چنین بنویسید. ما، دیپلوماتها به شیوۀ دیگر عمل میکنیم. ما باید به دنبال راهها برای کمک به دستیابی به صلح توسط هر دو طرف افغانی باشیم، لذا ما با آنها در ارتباط هستیم و صحبت میکنیم. بعضی از طالبهایی که نزد ما میآیند، در لستهای تحریماتی شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار دارند. اما شورای امنیت سازمان ملل متحد با حمایت ما، قطعنامه خاصی را تصویب کرد که براساس آن برخی از افرادی که در تلاشهای جهانی شرکت دارند، بهطور موقت از لستهای تحریماتی بیرون شده اند.
همچنان کابلوف در این گفت و شنود در رابطه به اخراج طالبان از لست تحریمات که در کنفرانس مسکو در پایان ماه جنوری، آنان اعلام کرده بودند، گفت که مسکو آماده کمک در راستای اخراج طالبان از لستهای تحریماتی است. براساس توافقنامۀ دوحه، روند مذاکرات بین افغانان باید در آخر ماه می در صورتی که آغاز میشد و یا به تاریخ ۱۰ مارچ آغاز می شد. اما چنین نشد. مذاکرات در ماه سپتمبر آغاز شد. چه اقداماتی از جانب مسکو در راستای اخراج طالبان از لستهای تحریماتی روی دست گرفته شده است، با در نظر داشت اینکه مذاکرات بینافغانان با تاخیر آغاز شد و روند رهایی زندانیان به پایان رسید. دیگر به چه نیاز است؟
وی با توضیح بیشتر گفته است ، زمانیکه طالبان با امریکایان توافقنامۀ دوحه را به امضا رساندند، شورای امنیت قطعنامهیی را تصویب کرد که از این توافقنامه استقبال کرده بود. در این توافقنامه که ما آنرا کاملا استقبال کردیم، در بخشهای جداگانه گفته شده بود که پس از آغاز مذاکرات بینافغانان به تاریخ ۱۰ مارچ، شورای امنیت روند اخراج چهرههایی از لست تحریماتی راآغاز میکند. ما با اتکا به تصمیمهای شورای امنیت گفتیم که از آن حمایت خواهیم کرد، اما تنها پس از آن که مذاکرات بینافغانان آغاز شود. همه این سر و صداهای چندین ماهه که در دوحه جریان دارد، به عنوان آغاز مذاکرات بینافغانان قابل قبول نیست. طرفین فقط تلاش دارند تا مذاکرات بینافغانان را آغاز کنند، آنها در چند ماه نتوانستهاند درمورد دستور کار به توافق برسند. حد اقل درمورد دستور کاری به توافق برسند که برای ما واضح باشد. این یک نیاز حتمی است. اگر واقعا بحث شود، نه تنها درمورد دستور کار توافق شود، بلکه باید دور میز نشسته و توافق روی هر مادۀ آن آغاز شود. حتمی نیست که به توافق برسند، اما حد اقل گفت وگو آغاز شود. در آن صورت وقت آن میرسد که شورای امنیت سازمان ملل متحد روند اخراج (طالبان) از لستهای تحریماتی را آغاز کند.
در آن لستها بیشتر از ۱۰۰ نفر وجود دارد. تعداد نه چندان زیادی. این برای طالبان اهمیت سیاسی – نمادین و اخلاقی خواهد داشت. آنها ۲۰ سال در این لستها زندگی کردند و هیچ مشکلی نبود. ما از این رویکرد حمایت میکنیم.
وی در مورد این که آنچه در دوحه جریان دارد، به باور شان مذاکرات بینافغانان نیست؟
گفته است ، البته که نه. این فقط تلاشها برای آغاز مذاکرات بینافغانان است.
وی در جواب سوالی که ، حالا مذاکرات در دوحه به بنبست کشیده شده است. چنانکه رسانهها گزارش داده اند، طالبان میز مذاکره را ترک کرده اند. شاید نیاز باشد که آنان را به شکلی با همدیگر نزدیک ساخت؟ شما پلان ندارید گفت وگوی بینافغانان را در مسکو و یا فارمت نشست مسکو با شرکت کشورهای دیگر ذیعلاقه به این روند برگزار کنید؟
کابلوف گفت که واقعا در دوحه مذاکرات متوقف شده است. این حتی مذاکرات نیست، تماس ها است که میان هر دو طرف افغانان قطع شده است. طالبان چنانکه در مسکو توضیح دادند، چشماندازی برای مذاکرات با هیئت فرستادهشده توسط محمداشرف غنی، رییس جمهور افغانستان نمیبینند، زیرا به این باوراند که این هیئت به دستور رهبر خود فقط مشغول خرابکاری در مذاکرات اند. چنین مذاکرات بیمعنی است. آنها به این باوراند تا زمانی که هیئت کابل رویکردهای خود را تغییر ندهد، آنها نیازی به اتلاف وقت در این مورد ندارند.
ضمیر کابلوف در این مصاحبه گفت که برای آوردن این مذاکرات به مسکو عجله نمیکنند، هرچند طرف طالبان و بخشی از تشکیلات سیاسی افغانستان، چنین مفکورههایی دارند، دولت کابل نه بلکه سیاسیون اپوزیسیون.
وی افزوده که باور ما این است که باید تمام کارهای ممکن برای راه انداختن آغاز مذاکرات هدفمند انجام شود. در این صورت، در قدم نخست به آدرس دولت کابل میگویم. ما آماده استفاده از ساختارها و فارمتهای دیگر، منجمله فارمت مسکو هستیم. این فارمت به دلیل اینکه روند مذاکرات امریکا – طالبان را راه انداخت، با ارزش است. این یک عمل بود و نیاز به اثبات رساندن ندارد. لذا ما درمورد چنین نشست فکر میکنیم. درحالی که خطوط کلی شروع به شکل گرفت. ما باید با شرکای دیگر نیز رایزنی کنیم. شاید، ما حاضر به چنین اقدام شویم. اما برای این، ما ساختار دیگر نیز وجود دارد که در طول ۲ سال گذشته ایجاد شد، البته به ابتکار امریکایان و ما از آن حمایت کردیم – تشکیل یک گروه نهچندان بزرگ کشورهای تاثیرگذار بر روندهای مذاکرات افغانی که علاوه بر روسیه، امریکا و چین، پاکستان و ایران نیز شامل خواهند بود. ما فارمت “گروه سه گسترشیافته” را ایجاد کردیم، چنانکه سه ابرقدرت، روسیه، چین و امریکا توافق کردند که به هر شرایطی باید گروه سه نقش اصلی را بازی کند. با توجه به این واقعیت که ایران و پاکستان تفاوتهای ظریف خود را در رویکردها دارند که میتواند مانع گفت وگو بین ما شوند، گروه سه درک مشترکی از نیاز به تلاش برای شروع مذاکرات وپایان دادن به جنگ داخلی با همه روشهای موجود را دارند. ایران از نشستن دور یک میز با امریکایانبه دلیل اختلافات، خودداری کرد، گرچه زیاد منطقی نیست، چون ایرانیها در فارمت مسکو که در آن امریکایان نیز شرکت داشتند، اشتراک ورزیدند. ایران در مقابل امریکایان حساسیت دارند، لذا درحال حاضر ارایه چنین پیشنهاد دشوار است. آنها به افکار عمومی استناد میکنند. ما این دشواریها را درک میکنیم و به آنها احترام داریم. چندین نشست سپری شد، آنهم بدون اشتراک ایران سپری شد، در حالیکه ما ایرانیان را مطلع کرده بودیم. برای من از جانب رهبری وظیفه سپرده شده است که راههایی که از طریق رایزنیها در چوکات گروه سه گسترشیافته، است آغاز مذاکرات بینافغانان را تسهیل میکند، پیدا کنم. با خلیلزاد، فرستادۀ ویژۀ امریکا ما درمورد چنین نشست توافق کردیم. ممکن است این نشست در مسکو برگزار شود. ماری