تبصره

کابل/ ۴ جدی / باختر

مقام های وزارت انرژی و آب تاکید بر مدیریت آب های کشور دارند٬ این در حالی است که افغانستان تنها از سی فیصد منابع آبی خود استفاده می کند.

مفسر آژانس باختر می نگارد؛ معین وزارت انرژی و آب می گوید که نبود مدیریت سالم در گذشته سبب شده است که نیمی از زمین‌های زراعتی در کشور به علت مدیریت نشدن آب، آبیاری نشوند و شصت در صد مردم به آب آشامیدنی صحی نیز دسترسی نداشته باشند.

در حال حاضر با آن که افغانستان منابع وافر آب های  ارضی و تحت الارضی دارد مگر بخش اعظم از کشور بیابانی است٬ مشکل در این است که آب ها به گونه لازم مدیریت نشده است و افغانستان از بزرگترین منابع عایداتی خود استفاده کرده نتوانسته است.

مگر مقام های امارت اسلامی در این خصوص نوید خوش برای مردم افغانستان دارند و می گویند که آب های کشور را مدیریت خواهند کرد٬ معین وزارت انرژی و آب می گوید که  آن وزارت تصمیم گرفته است که  آب های افغانستان درست مدیریت شود وپروژه‌های همه گانی از جمله ساخت بند ها از درآمدهای داخلی عملی خواهند کرد٬ مسوولان این وزارت  همچنان گفته اند که در نظر دارند تا ۸۵ بند خورد و بزرگ را برای آبیاری زمین‌های خشکه کشور بسازند٬ آنان همچنان چالش کمبود آب را در کشور می‌پذیرند و می‌گویند که با اعمار بندهای خورد و بزرگ این مشکل تا اندازه زیاد حل خواهد شد.

باید گفت که امروز آب که مولد تمامی احیتاج های اولیه بشری است که  در رشد اقتصاد و رفاه زندگی بشری نقش اساسی دارد  ومهار آب های جاری یکی از راه های رسیدن به ثبات اقتصادی تعریف شده است.

کشورهای انکشاف‌یافته توجه به منابع آب را در اولویت مدیریت دولتی قرار داده اند و از اهمیت حیاتی آن غافل نیستند. رشد صنعت، بالنده‌گی اقتصادی و رفاه زنده‌گی، با منابع آب در یک کشورها پیوند ناگسستنی دارد.

افغانستان اما از جمله کشورهایی است که حدود ۸۰ درصد مردم آن از طریق زراعت زند‌گی روزمره‌ شان را به پیش می‌برند. رشد صنعت و خودکفایی از ناحیه برق که با منابع آب پیوند دارد، هم‌چنان در حالت خوب قرار ندارد.

کشاورزان رونق زراعت‌ شان را همه ‌ساله وابسته به وضعیت بارنده‌گی مرتبط می‌دانند. در حالی که زراعت بدون آب ممکن نیست،  دهقانان نگاه‌ شان به آسمان است و یا در سال‌های خشک‌ سالی چاه حفر می‌کنند، اما چاه‌ها هم روزی می‌خشکند. آب صحی آشامیدنی نیز در دسترس اکثریت مردم نیست. از این‌جا است که بحران مدیریت آب در افغانستان از یک سو باعث بی‌ثباتی اقتصادی شده و از سوی دیگر ثبات و امنیت را نیز صدمه زده است.

افغانستان با داشتن پنج حوزه آبی و آب شیرین کافی، هنوز هم تشنه است. از جمله پنج حوزه آبی در کشور، به استثنای رود شمال، حوزه‌های آبی آمو، هلمند، هری‌رود و کابل از جمله رودهای فرامرزی شناخته می‌شوند.

این کشور با داشتن ۵۷ میلیارد متر مکعب آب در سال‌، فقط از ۳۰ درصد آن استفاده می‌کند و هفتاد درصد آن به کشورهای هم‌جوار سرازیر می‌شود.

با تاسف کشور های همسایه افغانستان همیشه تلاش کرده اند که با ایجاد نزاع و مشکل در افغانستان٬ از منابع آبی  این کشور مفت و رایگان استفاده کنند در حالی که بسیاری کشور بیشترین منابع عایداتی شان از فروش آب است.

برای مردم افغانستان آب یک منبع مهم عایداتی تعریف یافته است مگر این مردم هیچگاهی از حقابه کشور های همجوار چشم پوشی نکرده اند  بر استفاده این منابع به اساس کنوناسیون های جهانی و به اساس عدل و انصاف تاکید دارند و می خواهند که  راه‌حل‌های منطقی و معقول در این زمینه مطرح باشد.

بدون شک امارت اسلامی  در پی رسیدن به مهار آب های کشور با در نظرداشت منافع ملی و رعایت حقوق همسایه گان است و دیگر افغانستان با آن که خود صاحب منافع وافر آبی است یک کشور بیابانی و تشنه نخواهد بود٬ در حالی که  خود امکانات وسیع برای  ساخت و ساز بند های برق دارد مگر برق را از کشور های بیرونی خریداری می کند.

مدیریت آب های افغانستان یک اندیشۀ ملی است و امارت اسلامی در رسیدن افغانان به این اندیشه پیشگام شده است که بدون شک همراهی مردم را با  خود دارد.  تحلیل سیاسی